Αρκετές φορές, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συνδέσει την λέξη “όρια” με κάτι αρνητικό ή αυστηρό και η συγκεκριμένη λέξη ΟΡΙΑ, λανθασμένα είναι “συνώνυμη” με την τιμωρία ή με “κάτι” που έπρεπε να εφαρμοστεί μετά από καυγά. Σαν να λέμε “πάρε το όριο σου, για να μάθεις”
Από την άλλη, έχει διαπιστωθεί, μετά από συζητήσεις με ομάδες, μια δυσκολία στην εφαρμογή του ορίου, διότι ένιωθαν ότι αν εφαρμόσουν όρια θα χάσουν τον άνθρωπο που θα το εφάρμοζαν: το παιδί τους, την σχέση τους, τον φίλο τους. Υπήρχε δηλαδή η πεποίηθηση ότι θα σταματήσει να τους εμπιστεύεται και ότι θα αποσυνδεθούν. ‘Ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα στην σχέση και στην επικοινωνία τους.
Φοβόντουσαν να βάλουν όριο.
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Τι συμβαίνει όταν βάλουμε το όριο μας;
Τα όρια τα εφαρμόζουμε ακριβώς για τον αντίθετο λόγο. Κάθε άτομο θα πρέπει να μπορεί να εκφράζει τι είναι και τι δεν είναι αποδεχτό, τι δημιουργεί ενόχληση ή δυσφορία, καταπίεση. Αρκετές φορές όταν δεν βάζουμε όρια, δεν αισθανόμαστε καλά. Νιώθουμε θυμό, σφίξιμο στο στομάχι, πονοκέφαλο. Αισθανόμαστε ότι θέλουμε να κλάψουμε, να μείνουμε μόνοι μας και σε κάποιες περιπτώσεις ότι θέλουμε να φύγουμε και να απομακρυνθούμε είτε από την κατάσταση, είτε από το άτομο ή απλά θέλουμε χρόνο.
Έτσι λοιπόν, βάζουμε όρια:
▪️ Για να διατηρούμε τον προσωπικό μας χώρο και να αισθανόμαστε άνετα και ασφαλής.
▪️ Για να υπάρχει μια υγιής σχέση χωρίς καταπίεση και τοξικότητα. Χωρίς προσωπική παραβίαση.
▪️ Γιατί είναι δικαίωμά μας, όταν κάτι δεν μας αρέσει να το σταματάμε.
▪️ Γιατί μας βοηθούν να διαχωρίσουμε τις ανάγκες μας και τις επιθυμίες μας από τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων.
▪️ Γιατί μας βοηθούν να μην νιώθουμε ότι μας έχουν κακο-μεταχειριστεί ή ότι μας έχουν φερθεί άδικα.
▪️ Γιατί μαθαίνουμε να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεων μας και μόνο των δικών μας, χωρίς να αισθανόμαστε ενοχές, τύψεις, άγχος ή απλά άσχημα ως προς τους άλλους. Αλλά και χωρίς να επιβαρυνόμαστε με τις ανάγκες ή τα συναισθήματα των άλλων.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κατάλληλη έκφραση που περιγράφει τα όρια, χωρίς να κρύβει θυμό, είναι “ΜΕΧΡΙ ΕΔΩ ΕΙΣΑΙ” παραπέρα, είναι ο χώρος μου, είμαι εγώ. Εϊναι σαν να τραβάμε μια νοητή γραμμή που διαχωρίζει πού τελειώνει το ένα άτομο και πού αρχίζει το άλλο.
Σε μια υγιή σχέση με καλή επικοινωνία και όρια, υπάρχει σεβασμός. Μπορεί ο καθένας να πει την γνώμη του και να εκφράσει τα συναισθήματα του. Κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις και υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον. Υπάρχει ελευθερία, εμπιστοσύνη χωρίς πίεση και καταπίεση.
Σε ένα σπίτι που εφαρμόζονται τα όρια, τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια. Μαθαίνουν τον εαυτό τους, γνωρίζουν ποιοί είναι και ανακαλύπτουν νωρίς τις δυνατότητές τους και πως να αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε δυσκολία. Έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, ξέρουν πως να λένε ναι και όχι σε φιλικές, ερωτικές ή και επαγγελματικές σχέσεις χωρίς να χάνονται μέσα σε αυτές.
Βάζοντας όρια, κάνουμε ένα δώρο σε εμάς αλλά και στους άλλους. Και το πιο σημαντικό, βάζοντας εγκαίρως όρια μέσα στην οικογένεια μας, μπορούν να βάλουν και τα παιδιά μας εγκαίρως όρια, στους γύρω τους. Αντιθέτως, αν δεν είχαμε όρια ως παιδιά, είναι πιο δύσκολο ως ενήλικες να μπορέσουμε να το κάνουμε.
Ποτέ δεν είναι αργά όμως να βάλουμε τα όρια μας και να νιώσουμε ότι αφήνουμε πίσω αυτά που μας δυσκόλεψαν. Ας πούμε “φτάνει” σε αυτά που πραγματικά δεν μας ταιριάζουν.
Να θυμόμαστε, πάντα, ότι ποτέ κανένας δεν έιναι μόνος του. Πάντα υπάρχει κάποιος που μπορούμε να απευθυνθούμε για να ζητήσουμε βοήθεια. Αρκεί να κάνουμε το πρώτο βήμα. Γιατί όσο δύσκολο κι αν είναι, ντροπή δεν είναι να ζητήσεις βοήθεια. Ντροπή είναι να μην κάνεις τίποτα.
Βρες την δύναμη σου. Ζήτα βοήθεια. Βάλε τα όρια σου τώρα. Η αλλαγή ξεκινά από εσένα.
Σε επόμενο άρθρο, θα αναφερθούμε στα όρια, στην κατάχρηση, στον εθισμό και στην απεξάρτηση.